Nic dziwnego, że pierwszy artykuł – przewodnik publikujemy właśnie na temat Travnika, bo w tej okolicy mieszkamy i jest nam najbliższy. Travnik, położony w sercu Bośni, to klimatyczne miejsce, które zachwyca swoim przepięknym położeniem u stóp pasma górskiego Vlašić, historią i kulturą. Oto kilka najciekawszych miejsc, które warto tu zobaczyć.
Tuż przy wjeździe do miasta zobaczymy z daleka imponującą średniowieczną twierdzę. Przyjmuje się, że zbudował ją bośniacki król Stjepan Tvrtko II Kotromanić w XV wieku. Natomiast niedługo po tym kiedy region ten znalazł się pod wpływem Tureckim wybudowany został w niej maczet, a w XVII wieku wezyr Defterdar Halil Pasza Ćoso przeniósł katedrę wezyra do Travnika, Travnik stał się ,,letnią stolicą” Imperium Osmańskiego.
Wewnątrz znajduje się niewielkie muzeum, które prezentuje eksponaty związane z historią miasta, osmańską architekturą, militariów oraz przedmiotów codziennego użytku z różnych epok. Naszą uwagę przykuwaja też od razu dwie starsze panie, które robią ręcznie dywany, chusty, torebki. Zagadujemy chwilę, panie cieszą się, że robimy zdjęcia. Cóż na koniec mniej się cieszą, że nic nie kupiliśmy, ale mają teraz małą reklamę 😉 Jest to na pewno okazja do nabycia niepowtarzalnej pamiątki, a i ceny nie są wygórowane jak na oryginalne rękodzieło. Widok stąd na miasto jest przepiękny, jednak naszym zdaniem piękniejszy widok jest jeśli po wizycie w Twierdzy zdecydujemy się na spacer ścieżką kawałek wyżej w stronę małej jaskini. Wnętrze jaskini nie jest urokliwe i nie chodzi tu o to aby do niej wchodzić, ale by stojąc przed nią i spoglądając w dół zobaczyć całą panoramę Travnika z Twierdzą na pierwszym planie.
Informacje praktyczne:
Poniżej twierdzy znajduje się kolejna atrakcja – Plava Voda. Rzeka Plava wypływa tu z gór, jest krystalicznie czysta i zimna. Potencjał tego miejsca nie jest naszym zdaniem dobrze wykorzystany, ale warto tu zajrzeć, żeby odwiedzić wyjątkową kawiarnię. Lutvina Kahva, funkcjonująca od lat 70. XX wieku, to prawdziwy bośniacki skarb.
Na miejscu można przeczytać ciekawą historię o wizycie austriackiego księcia Rudolfa Habsburga, który oczarowany pięknem okolicy podarował złotą monetę na renowację kawiarni. Historia głosi, że właściciel przez lata trzymał w specjalnej gablocie na ścianie dzbanek i filiżankę, z której książę pił kawę. Witryna ta przechodziła z rąk do rąk kolejnych właścicieli kawiarni. Zaginęła jednak jakiś czas przed II wojną światową.
Zamawiamy kawę za 2,50 BAM, ale zauważamy, że ci, którzy płacą 3,50 BAM, dostają do kawy papierosa i pamiątkowe pudełko zapałek ze zdjęciem kawiarni. Papierosami się brzydzimy, ale pudełka zazdrościmy!
Do kawy próbujemy ciasta „Trileće”. Jest to najdroższa pozycja w menu, bo kosztuje aż 5BAM (około 11zł) , ale się szarpiemy 😀 bo go nie jedliśmy. Delikatne i przepyszne! Jak mówią internetowe źródła, nazwa oznacza „Trzy Mleka” po albańsku. Ciasto jest znane nie tylko w Bośni, ale także w Albanii, Kosowie i Turcji. Biszkopt nasączany jest właśnie trzema rodzajami mleka. Jest bardzo słodkie, ale idealnie pasuje do kawy, więc zdecydowanie polecamy!
W pobliżu Plavej Vody na pewno zwróci Twoją uwagę okazały budynek z pasiastą elewacją – zabytkowa szkoła, której tradycja nauczania sięga XIX wieku. Jest to Medresa „Marko Pasha”, znana jako szkoła islamska, która kształci młodych muzułmanów, kształcąc przyszłych liderów religijnych i spolecznych.
To jedyny taki malowany meczet na świecie, który jest kolejną atrakcją tego niezwykłego miasteczka. Na dole jest miejsce które trochę przypomina sukiennice, można kupić rękodzieła, pamiątki czy napić się kawy w kameralnym miejscu.
W XVI podczas panowania Imperium Osmańskiego na terenie ówczesnej Bośni stawiano wieże zegarowe. Ponieważ wyznawcy islamu według Koranu są zobowiązani do odprawiania pięciu modlitw w ciągu dnia o określonych porach to duży widoczny zegar miał im w tym pomóc. Travnik jest jedynym miastem, który posiada nie jedną, a dwie takie zabytkowe wieże. Od 2005 roku uznawane są za narodowy pomnik.
Wiedeńska Lokomotywa – ślad Austrowęgier w Travniku
Przechodząc deptakiem przez centrum napotkasz zabytkową lokomotywę stojącą przed wejściem do miejskiego muzeum. Co ciekawe ten typ lokomotywy wyprodukowano seryjnie w XIX wieku w Wiedniu w ilości sztuk 38. Dzisiaj można podziwiać tylko 4. Jedna w muzeum w Monachium, druga w muzeum w Lublanie, trzecia w prywatnym muzeum we Froj (Austria), a czwarta właśnie tu w Travniku.
Dom Ivo Andricia – czyli chluba regionu.
Travnik chwali się Ivo Andriciem, który spędził tu część swojego dziedzinstwa. Jest nawet jego sympatyczna figurka na ławce w centrum miasta. Ivo Andric to jeden z najbardziej znanych pisarzy, który w 1961 roku dostał literacką nagrodę Nobla (polskim wątkiem jest to, że studiował w Krakowie). W Travniku znajduje się Dom Ivo Andricia, w którym jest muzeum poświęcone jego twórczości, są też rzeczy osobiste. Zaraz obok jest restauracja, która stylem nawiązuje do jego twórczości.
Znajduje się we wspomnianym przez nas zabytkowym domu Ivo Andricia. Jest w porządku, serwuje najróżniejsze dania kuchni europejskiej. Jednak nie należy do najtańszych, na bośniackie warunki jest to zdecydowanie opcja Premium. Za pyszną paelę i steka z tuńczyka zapłacilismy prawie tyle samo co w standardowej Polskiej restauracji! 😉
Cevabdzinica Hari jest jedną z najpopularniejszych w całej Bośni, czyli to tutaj zawsze zaprowadza się wszystkich gości. Oczywiście wśród miejscowych toczą się dyskusje czy to tylko renoma czy rzeczywiście są one najlepsze na świecie. W naszym subiektywnym rankingu Hari się znajduje, ale ciężko nam stwierdzić gdzie są najlepsze. Na pewno dodatkowym plusem jest idealne położenie restauracji, Hari znajduje się w centrum zabytkowej części miasta, do tego jeśli będziecie mieli szczęście znajdziecie stolik na tarasie tuż nad rzeką Lašva.
Bajra to lokalna sieć, znana z rewelacyjnych ćevapi i generalnie doskonałej wołowiny. Zjesz tu również Pljeskavice, cielęce szaszłyki czy bardzo dobrego steka (to najdroższa pozycja w menu, potężny stek z dodatkami kosztuje 18BAM czyli około 38zł)
Lokalizacja przy głównej drodze, miejsce samo w sobie nie jest urokliwe, ale same ćevapi są rewelacyjne. Do tego widzisz jak ćevapi są robione. Poproś o ostrą papryczkę dodatkowo jeśli lubisz.
To niepozorne miejsce przy wejściu na miejskie targowisko (również warte odwiedzenia – kupisz tu lokalne warzywa oraz Travnickie sery, działa cały tydzień, ale najlepiej wybrać się w czwartek, kiedy to zjeżdzają się ze swoimi wyrobami wszyscy rolnicy z okolicy), prowadzona z pokolenia na pokolenie. Tu jedzą miejscowi, zwłaszcza ci najstarsi 😉 Dla nas były pyszne, są troszkę mniejsze od pozostałych i wydaje się, że trochę bardziej tłuste.
Uwaga! W tych dwóch ostatnich miejsach nie można płacić kartą.
Nie radzimy parkować w bezpłatnych miejscach w centrum, w których wydaje się, że wszyscy stoją. Poza tym ponumerowane miejsca z literą R również są wykupione przez kogoś.
Wjeżdżając do Travnika od strony Vitezu, przed Plava Voda jest parking 2BAM/godzinę. Niedaleko Hari jest nieco mniejszy parking ale tańszy 1BAM/godzinę. Podobnie w centrum przy hotelu LIPA za parkowanie zapłacisz 1BAM/godzinę – płacisz przy wyjeździe.
Boisz się rachunku grozy za internet w Bośni i Hercegownie? Sprawdź, jak korzystać z internetu bez roamingu, jaka karta SIM się opłaca i ile kosztuje lokalny pakiet danych.
Podróżując po Bośni i Hercegowinie, warto wiedzieć, jakie metody płatności są najwygodniejsze i najbardziej opłacalne. Kraj nie jest w strefie euro, a jego waluta – marka zamienna (konvertibilna marka, KM, BAM) – może wydawać się mało znana. Jak najlepiej płacić w Bośni i Hercegowinie? Czy można płacić kartą?
Wojna w Bośni i Hercegowinie zakończyła się prawie 30 lat temu, ale jej ślady są wciąż obecne – nie tylko w postaci dziur po kulach na budynkach, lecz także w mentalności ludzi. Nie w rozmowach codziennych, ale w drobnych gestach, w tym, jak ludzie organizują swoje życie
