Czy Bośnia ma dostęp do morza? Poznaj Neum, jedyny bośniacki kurort nad Adriatykiem
Ciasna rzeczywistość Neum
Neum to gęsto zabudowane, typowo miejskie wybrzeże. Hotele, apartamenty i restauracje ciągną się wzdłuż stromej linii brzegowej. Podstarzała infrastruktura miesza się z nowymi inwestycjami, znajdziesz tu zarówno miejsca rodem z Jugosławi jak i nowoczesne hotele o wysokim standardzie.
W samym Neum plaże są miejskie – głównie żwirowe lub betonowe – i raczej nie znajdziesz tu dzikich zatoczek znanych z chorwackich wysp.
Po prawej gęsto zabudowane Neum, po lewej półwysep Klek. Na samym początku półwyspu od strony Neum znajduje się plaża. Pozstała część jest w większości niezagospodarowana.
Półwysep Klek – zielony kontrast
Wystarczy spojrzeć na drugą stronę zatoki, by zobaczyć całkowity kontrast: półwysep Klek – wąski, zielony cypel, formalnie należący do Bośni i Hercegowiny, ale zupełnie niezagospodarowany! Nie ma tam asfaltu, hoteli, barów, promenady ani infrastruktury turystycznej, ciężko nawet o zejście do morza bez wojskowych butów 😉
Jeśli patrzy się na mapę, człowiek może żałować, że Bośnia ma tak wąski dostęp do morza. Ale gdy spojrzy się na ten prawie całkowicie pusty i nieużywany półwysep, to uczucie zamienia się w zaskoczenie: jak można mieć tak mały pas linii brzegowej i tak zmarnować jego potencjał?
Jednak sendo problemu – jak to zwykle bywa gdy chodzi o Bośnię – jest zdecydowanie bardziej skomplikowane niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Aby zrozumieć „zamrożony” status tego miejsca trzeba zadać sobie pytanie jak to w ogóle się stało, że Bośnia ma dostęp do morza przecinając terytorium Chorwacji i dlaczego akurat ten wąski fragment wszedł w jej skład.
Widok na Neum i zatokę z półwyspu Klek.
Krótka historia: jak Neum trafił do Bośni i Hercegowiny?
Historia tego wyjątkowego fragmentu wybrzeża sięga końca XVII wieku. W 1699 roku, na mocy Traktatu w Karlowicach, Republika Dubrownicka – wtedy niezależne miasto-państwo – zdecydowała się oddać wąski pas ziemi Imperium Osmańskiemu. Miało to służyć utworzeniu naturalnej „strefy buforowej” między Dubrownikiem a rozrastającą się Wenecją.
W praktyce oznaczało to, że to właśnie ten kawałek wybrzeża, który dziś nazywamy Neum, pozostał pod panowaniem tureckim, a później wszedł w skład Bośni i Hercegowiny, podczas gdy Dubrownik zachował swoją odrębność. To wyjaśnia, dlaczego Bośnia ma dziś dostęp do morza, który ,,przecina” chorwackie terytorium.
Spór o Klek – „zamrożony” półwysep
Na tym tle przez lata pojawiły się spory dotyczące granic morskich i terytorialnych, w szczególności wokół półwyspu Klek, który jest geograficznym przedłużeniem Neum, ale do dziś pozostaje miejscem spornym między Bośnią a Chorwacją.
Chorwacja podnosiła roszczenia do części półwyspu i pobliskiej wysepki Veliki Školj, argumentując historycznym prawem do tych terenów. W efekcie półwysep Klek, choć piękny i potencjalnie idealny pod kątem turystyki, pozostaje niemal nietknięty przez inwestycje i infrastrukturę.
Szutrowa droga i brak infrastruktury turystycznej na półwyspie Klek – stan ten jest pokłosiem politycznych napięć.
Feral Beach – jedyne zagospodarowane miejsce po tej stronie
Na półwyspie Klek jest jednak jeden wyjątek: Feral Beach – nowoczesna i stylowa plaża z leżakami, łóżkami plażowymi z baldachimami, restauracją oraz domkami do wynajęcia. To jedyny dostępny fragment półwyspu, do którego można legalnie i wygodnie zejść bez sprzętu survivalowego.
Jeśli szukasz spokojniejszego wypoczynku w kameralnym, estetycznym otoczeniu, Feral Beach może być najlepszą opcją w całym Neum. Trzeba jednak nastawić się na wyższe koszty niż na miejskiej plaży (koszt wynajęcia leżaka na cały dzień to 40 BAM – czyli 20 euro).
Most Pelješac
W 2022 roku otwarto most Pelješac, który połączył południową Dalmację z resztą Chorwacji, omijając Neum i bośniacki korytarz.
Dla Chorwacji – to gigantyczny sukces inżynieryjny i rozwiązanie problemów logistycznych. Dla Neum – zmiana gry: ruch tranzytowy zmalał, co dla miasteczka ma swoje dobre i złe strony. Na pewno na plus zdecydowane odciążenie przejść granicznych.
Faktem jest, że most sam w sobie stał się atrakcją.
Dla jednych to techniczne arcydzieło,
dla innych – szrama na krajobrazie zatoki Neumskiej.
Neum i widoczny w oddali most Pelješac łączący Chorwację z Chorwacją 😉
Plusy i minusy urlopu w Neum
ZALETY
-
Taniej niż w sąsiednich kurortach,
-
Blisko do Dubrownika, Mostaru i Pelješca,
-
Mimo wszystko mniejsze zatłoczenie niż np w Riwierze Makarskiej.
WADY
-
Brak naturalnych plaż i zatok,
-
Zatłoczenie w sezonie
-
Urbanistyka „jugosłowiańska” – beton dominuje nad przyrodą.
Dobra baza wypadowa – co zobaczyć w okolicy?
| Kierunek (kraj) | Odległość od Neum | Atrakcja |
|---|---|---|
| Ston (HR) | 25 km | Mury obronne, ostrygi |
| Półwysep Pelješac (HR) | 30–70 km | Winnice Dingač, plaże Trstenik |
| Dubrownik (HR) | 47 km | Stare Miasto UNESCO |
| Hutovo Blato (BiH) | 45 km | Rezerwat ptaków, safari łodzią |
| Mostar (BiH) | 80 km | Stary Most, bazary |
| Počitelj (BiH) | 60 km | Zabytkowe, kamienne miasteczko z twierdzą |
| Wodospady Kravica (BiH) | 75 km | Wodospady z możliwością kąpieli |
Gdzie zjeść w Neum?
Restauracja Adriatic
Tawerna z dobrym grillem i lokalnymi smakami, to znaczy zjesz tam zarówno owoce morza jak i ćevapi czy jagnięcinę. Podobno niektórzy celowo omijają most Pelješac aby przejechać starą drogą przez Neum i zatrzymać się tu na posiłek – smaczny i pozwalający odpocząć od chorwackich cen. Obsługa jest bardzo miła i panuje dość swobodny klimat.
Adres: Jazina 26, Neum 88390
Neum - informacje praktyczne
Waluta: marka konwertybilna (BAM), ale euro bywa akceptowane.
Język: bośniacki/chorwacki – bez problemu porozumiesz się po angielsku.
Ceny: średnio około 30% niższe niż w Dalmacji, ale wyższe niż w pozostałej części Bośni i Hercegowiny.
Parkingi: w sezonie płatne, ale względnie tanie.
Nad morze do Bośni i Hercegowiny - czy warto?
Jeśli chcesz spędzić wakacje nad Adriatykiem nieco taniej, w mniej oczywistym miejscu i z możliwością jednodniowych wypadów do Chorwacji i Bośni – Neum może być strzałem w dziesiątkę.
Nie polecilibyśmy tego miejsca osobom szukającym typowo stacjonarnego wypoczynku z szeroką plażą i spokojem pod parasolem. Ale jako baza wypadowa do odkrywania regionu – sprawdza się bardzo dobrze. Można tu znaleźć noclegi o świetnym standardzie, zwłaszcza nieco dalej od zgiełku głównego wybrzeża – często w bardzo korzystnych cenach.
Warto jednak pamiętać, że Neum nie jest wizytówką Bośni i Hercegowiny. Jeśli chcesz naprawdę poznać ten kraj – jego kulturę, mentalność i esencję – musisz szukać gdzie indziej. Neum to ciekawostka turystyczna, nie sedno Bośni i Hercegowiny.
Podziel się swoimi wrażeniami z Neum, jeśli byłeś, jesteśmy bardzo ciekawi twojej opinii na temat tego nieoczywistego miejsca!
Login
0 komentarzy
Najstarsze
Najnowsze wpisy
Blog o bośni i hercegowinie
Trebinje latem – kąpiel w rzece, lokalne smaki i widoki bez wspinaczki. Nasz przewodnik na upał w najtańszym mieście blisko Dubrovnika.
Jezioro Prokoško – piękne miejsce w sercu gór, najwyżej położona wioska pasterska – bajeczne widoki!
Niektóre miejsca mają w sobie to coś. Jezioro Prokoško - zanurz się w magii najwyżej położonej wioski pasterskiej i jednego z najpiękniejszych jezior Bośni. W artykule czekają na Ciebie unikalne zdjęcia, lokalne smaki i klimat, którego się nie zapomina.
Piękna, czysta i pełna wodospadów – rzeka Una to jedna z największych przyrodniczych atrakcji Bośni i Hercegowiny. W tym wpisie zabieramy Cię w podróż przez Bihać i Park Narodowy Una: zobaczysz spokojne wyspy Japodów, huczący Štrbački Buk i urokliwe zakątki Martin Brod. Piękne miejsca z klimatem i bez tłumów.
