Blog Bośnia z bliska

Jaki język jest w Bośni i Hercegowinie?
Czy istnieje język bośniacki?

W Bośni i Hercegowinie oficjalnie uznaje się trzy języki urzędowe: chorwacki, bośniacki i serbski (kolejność przypadkowa, oficjalnie są równorzędne). Każdy z nich zapisywany jest alfabetem łacińskim, choć serbski często korzysta z cyrylicy. Języki te są do siebie tak podobne, że mieszkańcy kraju bez problemu się nawzajem rozumieją. Jednak historia i kultura regionu nadały im unikalne cechy, które czynią tę językową sytuację fascynującą.

Jeden język w Jugosławii – serbochorwacki

Przed wojną, jeszcze w latach 90, był w całej Jugosławii jeden język: serbsko-chorwacki, nazywano go też chorwacko-serbskim lub po prostu jugosłowiańskim. Obecni bośniaccy 40-latkowie uczyli się więc w szkole po prostu języka serbochorwackiego. Po rozpadzie Jugosławi sytuacja oczywiście się zmieniła. Teraz na terenie Republiki Serbskiej w Bośni i Hercegowinie młodzież w szkole uczy się języka serbskiego. Natomiast w Federacji są osobne szkoły dla bośniaków pochodzenia chorwackiego gdzie są lekcje chorwackiego i osobne szkoły dla boszniaków (muzułmanów) gdzie są lekcje bośniackiego. A w szkołach średnich? Część uczniów tej samej klasy chodzi na bośniacki, część na chorwacki. Podobnie rozdzielone są również lekcje religii a nawet historii (!), ale to już kolejny temat…

język w bośni i hercegowinie tablica

Różnice językowe widoczne są także w przestrzeni publicznej. Tablice z nazwami miejscowości występują w dwóch wersjach – w alfabecie łacińskim i cyrylicy. W regionach zamieszkanych przez Bośniaków i Chorwatów pierwszeństwo ma alfabet łaciński, natomiast w Republice Serbskiej cyrylica.

Mieszanka językowa w codziennym życiu

Chociaż oficjalnie w Bośni i Hercegowinie są trzy języki to, wbrew narracji politycznej, są one naprawdę bardzo podobne. Do tego zdarza się, że pewne zwroty na tyle się mieszają, że ktoś nawet nie jest pewny jaki to jest język: „u nas tak po prostu się mówi”.

Poza tym przyjmujemy ten sposób mówienia jaki jest w danym rejonie. W rejonie gdzie mieszka więcej boszniaków ludzie pochodzenia chorwackiego z czasem również posługują się bośniackimi sformułowaniami.

Jeśli będziesz uczył się chorwackiego to jako pierwsze poznasz słowo Bok czyli Cześć. Natomiast w Bośni niemalże nikt na codzień tego słowa nie używa nawet jeśli identyfikuje się jako Chorwat. Wszyscy najczęściej posługują się zwrotem Zdravo! co można bardziej przetłumaczyć na nasze Witaj!

Podobnie jest na przykład z:

  • hiljada zamiast tisiuc (tysiąc)
  • komšija zamiast susjed (sąsiad)
  • czy też šta zamiast što (co).

Chociaż te drugie sformułowania są chorwackie, rzadziej ich się używa nawet wśród chorwackich bośniaków.

Warto podkreślić, że chociaż niektóre słowa brzmią inaczej po chorwacku, bośniacku czy serbsku, to każdy mieszkaniec Bośni i Hercegowiny zna wszystkie wersje i dobrze je rozumie. Czasami ze znajomymi śmiejemy się, że tutejsi mieszkańcy to najwięksi poligloci bo znają chorwacki, bośniacki, serbski a i jeszcze czarnogórski (tak, Czarnogóra również stwierdziła, że ma swój język, kilka lat po uzyskaniu niepodległości, a nie serbski).

 

Jakim językiem my się posługujemy w Bośni i Hercegowinie?

Gdy byliśmy w republice serbskiej mówili nam: O, dobrze rozmawiacie po serbsku. Gdy znajdujemy się w środkowej części kraju: O, dobrze rozmawiacie po bośniacku! Gdy znajdujemy się w chorwackiej dzielnicy: O, dobrze rozmawiacie po chorwacku.

A jakiego języka my się uczymy? Po prostu mówimy: Jesteśmy z Polski i uczymy się WASZEGO języka.

 
 
guest
2 komentarzy
Najstarsze
Najnowsze Najwięcej głosów
Opinie w linii
Zobacz wszystkie komentarze
Mirko
Mirko
3 miesiące temu

Co do ostatniej uwagi w artykule:
Lepiej nie próbować zapominać o tej regule i uważać aby nie pomylić się – skutki mogą być nieprzyjemne…

Ponieważ pochodzę z Bolesławca, dokąd w 1946-m przybyło z północnej Bośni około 17 000 polskich reemigrantów pochodzących głownie z Galicji – u nas mówiło się i mówi nadal: uczymy się JUGOLSKIEGO (lub jugosłowiańskiego) języka…

Źiveli!

https://reemigrancizbosni.pl/
https://www.facebook.com/reemigrancizbosni/

Najnowsze wpisy

Blog o bośni i hercegowinie

Neum to jedyne miasto Bośni i Hercegowiny nad Adriatykiem. Czy to nieznana alternatywa dla drogiej Chorwacji? Sprawdź, co oferuje ten niewielki, lecz intrygujący kurort: ile kosztuje nocleg, gdzie warto plażować i dlaczego wciąż niewiele osób wie o półwyspie Klek.

Trebinje latem – kąpiel w rzece, lokalne smaki i widoki bez wspinaczki. Nasz przewodnik na upał w najtańszym mieście blisko Dubrovnika.

Niektóre miejsca mają w sobie to coś. Jezioro Prokoško - zanurz się w magii najwyżej położonej wioski pasterskiej i jednego z najpiękniejszych jezior Bośni. W artykule czekają na Ciebie unikalne zdjęcia, lokalne smaki i klimat, którego się nie zapomina.